'The Massacre of Mankind': een vervolg op 'The War of the Worlds' van H.G. Wells

Aan het einde van de roman The War of the Worlds van H.G. Wells uit 1898, zijn de indringers van Mars allemaal dood, omdat ze zijn bezweken aan de bacteriën die onze planeet teisteren en waartegen ze nooit weerstand hadden opgebouwd. Hoewel het een verrassend einde was, had Wells de lezer er toch op voorbereid met verschillende aanwijzingen, te beginnen met zijn openingszin:

Niemand zou in de laatste jaren van de negentiende eeuw hebben geloofd dat deze wereld scherp en nauwlettend in de gaten werd gehouden door intelligenties die groter waren dan die van de mens en toch even sterfelijk als de zijne; dat terwijl mannen zich bezighielden met hun verschillende zorgen, ze nauwkeurig werden onderzocht en bestudeerd, misschien bijna net zo nauw als een man met een microscoop de voorbijgaande wezens zou onderzoeken die zwermen en zich vermenigvuldigen in een druppel water.

Zou Mars, een stervende en uitgeputte planeet, ondanks de onverwachte mislukking van wat waarschijnlijk slechts een verkenningsgroep was, gewoon zijn plannen voor verovering opgeven? Zouden die enorme, koele en onsympathieke intellecten onze aarde niet met dezelfde jaloerse ogen blijven bekijken en langzaam en zeker nieuwe plannen tegen ons bedenken?

Dat is het uitgangspunt van Stephen Baxter's The Massacre of Mankind - de uitdrukking komt voor in de originele roman van Wells - en hoewel het een beetje te lang en te losjes is, is het een zeer plezierig werk van eerbetoon en extrapolatie. De actie, die in 1920 begint, gaat gelijk mee. De hoofdstukken van Baxter zijn korte, scherpe schokken en hij hergebruikt op slimme wijze veel van Wells' originele karakters.

[ Hij fotografeerde Victor Hugo en Jules Verne — nu is de schijnwerper op hem gericht]

Zo blijkt de naamloze verteller van Wells' boek Walter Jenkins te zijn, nu de bestsellerauteur van het verhaal van de Marsoorlogen en een patiënt met posttraumatisch stresssyndroom. Die slimme Cockney-overlevende - ook bekend als The Man on Putney Hill - draagt ​​​​nu de naam Bert Cook, en zijn avonturen onder de buitenaardse wezens zijn sensationeel gemaakt in Memoirs of an Artilleryman. Miss Elphinstone - de revolverzwaaiende heldin van de vlucht uit Londen - blijkt getrouwd te zijn, maar vervolgens gescheiden van de broer van de verteller, Frank, en ze werkt nu als freelance journalist. Hoewel Baxters mondiale perspectief ons de effecten van de Tweede Marsoorlog op tientallen strijders en burgers laat zien, zal Julie Elphinstone zijn belangrijkste gezichtspuntpersonage zijn.

De 1920 van The Massacre of Mankind is niet degene die we uit de geschiedenis kennen. Generaal Marvin - die erin slaagde een van de vechtmachines van de marsmannetjes uit te schakelen in de originele roman - heeft voortgebouwd op zijn populariteit om de rechtse leider van Engeland te worden. Arthur Conan Doyle heeft zelfs een chaotisch boek geschreven waarin hij hem prees. Het belangrijkste was dat Duitsland Frankrijk ronduit versloeg in de Schlieffen-oorlog en nu verwikkeld is in een langdurig conflict met Rusland.

In de zeven jaar sinds de oorspronkelijke invasie van 1913 was Walter Jenkins geobsedeerd door de mogelijkheid van een tweede aanval op Mars, tot grote wanhoop van zijn psychiater, Sigmund Freud. Zoals het een sterke militarist betaamt, heeft premier Marvin naar behoren een enorm, goed getraind leger georganiseerd dat erop gebrand is om al die monsterachtige monsters aan gruzelementen te schieten, lang voordat ze hun statiefachtige vechtmachines en dodelijke hittestralen kunnen opzetten. Deze keer lanceert Mars echter niet 10 maar 100 cilinders, en de eerste 50 zijn in wezen atoombommen die bedoeld zijn om het landingsgebied vrij te maken van vijandelijke troepen.

Ik zal niet meer zeggen over het verloop van de invasie zelf, maar het eindresultaat is, zoals Baxter het tweede deel van zijn boek titelt, Engeland onder de marsmannetjes. Na meedogenloze massavernietiging, consolideren de veroverende aliens hun troepen binnen een 20 mijl brede cirkelvormige omtrek in Buckinghamshire. Mensen die vastzitten in dit kordon moeten door hun verstand zien te overleven, velen leven als personages in een Road Warrior-film. Bert Cook komt opnieuw tot zijn recht.

[ Ray Bradbury: een waardering voor een auteur die 'voor altijd zal leven']

Ondertussen reist Julie Elphinstone - onverschrokken verslaggever, onwillige afgezant van Walter Jenkins, geheim wapen van het leger - van Engeland naar Frankrijk naar Duitsland, door de riolen van Londen en ten slotte naar het hart van de schans van Mars. Daar leert Julie dat deze vampirische, bloedzuigende aliens het klimaat en ecosysteem van de aarde veranderen om op die van hun eigen planeet te lijken; ze beginnen zelfs de menselijke evolutie te manipuleren en zijn van plan om mensen in volgzaam, Eloi-achtig vee te veranderen. Kan het nog erger worden voor de aarde? Natuurlijk kunnen ze: meer Marscilinders beginnen op alle delen van de wereld te regenen.

Gedurende The Massacre of Mankind geeft Baxter regelmatig intertekstuele knipogen aan lezers die hun bronnen kennen. Verwijzend naar zijn genegeerde waarschuwingen, moppert Walter Jenkins: Ik zei het je toch. U verdoemd dwazen - dit zijn de woorden die Wells voorstelde als zijn eigen grafschrift. Verschillende afleveringen echoën elementen van The Time Machine, The Land Ironclads - Wells' visionaire korte verhaal over tankoorlogvoering - en The Island of Dr. Moreau. De grote schrijver zelf wordt met spottende minachting The Year Million Man genoemd, een toespeling op Wells' jeugdige artikel over toekomstige mensen als eierkoppen met verzwakte lichamen en ledematen. Baxter knikt zelfs schuin naar Garrett P. Serviss' Edison's Conquest of Mars, een echte pulpserie uit 1898 geschreven als reactie op The War of the Worlds, en noemt vervolgens Grovers Mill, NJ, beroemd gemaakt als de landingsplaats in de radio uit 1938 dramatisering - de paniekuitzending - van Wells' roman.

In 1995 publiceerde Baxter The Time Ships, een bekroond vervolg op The Time Machine. Als sciencefictionschrijver werkt hij uiteraard graag groots. Toch bevat zijn nieuwe Wellsiaanse pastiche te veel vechtscènes en te veel personages, van wie de meesten slechts vluchtig verschijnen, terwijl de grote onthullingen niet altijd zo verrassend zijn als ze zouden kunnen. Ondanks deze tekortkomingen blijft ten minste 90 procent van The Massacre of Mankind erg leuk - en ik heb zelfs nog niets gezegd over de mensachtigen van Venus!

Michael Dirda recensies boeken voor Livingmax elke donderdag.

Lees verder:

Wie heeft Roland Barthes vermoord? Misschien heeft Umberto Eco een idee.

Michael Dirda's zomerboekkeuzes

Door Stephen Baxter

Kroon. 453 pp. $27